De politieke partij Alternatief 2020 (A20) en Partners DOE en PRO maken zich ernstig zorgen over de wijze waarop de regering de nota van wijziging op de ontwerpwet Collectieve Rechten van Inheemse en Tribale Volken op 18 februari j.l. heeft ingediend bij de Staatsraad en De Nationale Assemblée (DNA). Voortvarendheid van DNA, die het wetsvoorstel in behandeling neemt, wordt door ons toegejuicht, zeker als betrekkelijk snel quorum kan worden vastgesteld. In de nota van wijziging zijn alle negen artikelen van de ontwerpwet vervangen. Wij zijn daarom van mening dat een dergelijk ingrijpend wetsproduct niet kan worden doorgedrukt, zonder brede consultatie van betrokken gemeenschappen en andere relevante instanties. Het respecteren van de rechten van Inheemse en Tribale volken is een fundamenteel principe dat niet lichtvaardig terzijde mag worden geschoven.

Respect voor de rechten van de gemeenschappen

De reactie van de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS) en de Vereniging van Saramaccaanse gezagsdragers, spreekt boekdelen. Zij hebben met verontwaardiging gereageerd op de wijzigingen, omdat deze zonder hun betrokkenheid tot stand zijn gekomen. Men benadrukt dat de aangepaste wet de collectieve grondenrechten niet adequaat beschermt en vreest dat hierdoor hun traditionele leefgebieden in gevaar worden gebracht. Ook andere organisaties en belanghebbenden hebben over de aanpak ernstige bezwaren geuit. A20 en Partners deelt in deze zorgen en roept op tot een transparant en inclusief proces waarin de stem van deze gemeenschappen daadwerkelijk wordt gehoord, gerespecteerd en tijdens de beraadslagingen wordt meegenomen.

Geen ingrijpende besluiten kort voor de verkiezingen

Met de verkiezingen in zicht zijn A20, DOE en PRO van mening dat het niet verstandig is om overhaaste en ingrijpende besluiten te nemen. Een wijziging in deze grondenrechtenwet heeft verstrekkende gevolgen en moet met grote zorgvuldigheid worden behandeld. Meerdere politieke en maatschappelijke organisaties hebben kritiek geuit op de gang van zaken en benadrukken behandeling van deze nota van wijziging niet mag worden afgeraffeld zonder breed maatschappelijke consultatie.

De collectieve rechten die mede de grondenrechten van de Inheemse en Tribale volken van Suriname omvatten worden reeds in verschillende artikelen van de Grondwet (GW) erkend. Zie GW art. 3, 4 onder b, d, e en f, 6 onder c en g, 8, 159, 160, 161, 164, 165. Er zijn daarnaast meerdere wetten waaronder de Milieu Raamwet,  Wet Bosbeheer, Bijzondere Concessiewet, Bauxietwet, Decreet ecologische omstandigheden in woongebieden, die direct of indirect verband houden met o.m. de Inheemse en Tribale Volken van Suriname.  Helaas moeten we constateren dat de naleving van al deze wetten veel te wensen overlaat. Dat mag na afkondiging van de Raamwet Collectieve Rechten Inheemse en Tribale Volken, niet meer gebeuren. Inhoudelijk moeten zaken zo geregeld zijn dat naleving gegarandeerd is. Dit alles vraagt tijd, omdat de consultaties nodig zijn voor uiteindelijk een werkbare wet die het grondgebied van de Inheemse en Tribale volken optimaal beschermt.

Wij roepen de regering en De Nationale Assemblée op om de belangen van de Inheemse en Tribale volken serieus te nemen en pas over te gaan tot besluitvorming als er maximaal draagvlak aanwezig is. A20, DOE en PRO staan voor rechtvaardig en transparant bestuur, waarin de rechten van alle burgers worden gewaarborgd en gerespecteerd. Wij zullen ons blijven inzetten voor een zorgvuldige en eerlijke behandeling van dit cruciale vraagstuk.

Wan Tra Fas De, Wan Tra Model

Het Moet Anders