Suriname staat op een beslissend moment nu het land zijn 50 jaar onafhankelijkheid viert. Volgens het afsluitende statement van de IMF- Artikel IV-missie heeft het land de afgelopen jaren weliswaar belangrijke stappen gezet om de macro-economische stabiliteit te herstellen, maar wordt deze vooruitgang inmiddels bedreigd door een verslechterende begrotingspositie, hogere inflatie en druk op de wisselkoers.
De IMF-experts benadrukken dat Suriname zich voorbereidt op een aanzienlijke economische transformatie door de ontwikkeling van het offshore olieproject in Blok 58, dat vanaf 2028 naar verwachting voor een verdubbeling van het BBP zal zorgen. De nieuw aangetreden regering (juli 2025) staat volgens de missie voor de taak een stevig institutioneel kader te bouwen om de toekomstige olie-inkomsten verstandig te beheren.
Economische groei en externe positie
De economie groeit momenteel met 2 tot 3 procent per jaar. De goudproductie bleef dit jaar echter achter. De investeringen voor het olieveld zijn importintensief, waardoor voor 2026–2028 grote tekorten op de lopende rekening worden verwacht, gefinancierd door buitenlandse investeringen. De internationale reserves zijn volgens de missie nog voldoende om externe schokken op te vangen.
Macrostabiliteit in gevaar
Na begrotingsoverschotten in 2022–2024 is de situatie omgeslagen. Voor 2025 wordt een primair tekort van circa 1 procent van het BBP verwacht, samen met fors oplopende schulden aan leveranciers. De pre-verkiezingsuitgaven hebben de kasbuffers uitgehold, wat leidde tot extra liquiditeit in het financiële systeem. Het gevolg: een zwakkere wisselkoers en oplopende inflatie, die dit jaar steeg van ongeveer 6 naar ruim 10 procent. Ook liet de Centrale Bank sinds eind 2024 de groei van de geldhoeveelheid boven haar eigen doelstellingen uitkomen.
Schuldenoperatie geslaagd
De autoriteiten voerden onlangs een succesvolle herfinancieringsoperatie uit via de uitgifte van 5- en 10-jarige eurobonds ter waarde van 1,575 miljard Amerikaanse dollar. Hiermee worden bestaande 2033-obligaties teruggekocht en toekomstige renteverplichtingen betaald. De operatie moet Suriname van voldoende middelen voorzien tot de olie-inkomsten beginnen te stromen.
IMF: Dringend begrotingsherstel nodig
Voor 2026–2027 waarschuwt het IMF voor de noodzaak van snelle en geloofwaardige begrotingsconsolidatie. Een sterker fiscaal beleid zou de inflatie en druk op de wisselkoers helpen verminderen, en buffers creëren tegen risico’s zoals een mogelijke daling van de goudprijs.
Het fonds dringt er bij de regering op aan dat de begroting in lijn moet zijn met de nieuwe wettelijke begrotingskaders. Zo moet de vijfjarenbegroting, samen met de begroting 2026, nog dit jaar aan De Nationale Assemblée worden voorgelegd. Tegelijk wordt opgeroepen tot beter beheer van overheidsinvesteringen en tot operationalisering van het Spaar- en Stabilisatiefonds.
Aanpak subsidies, belastinginning en sociale programma’s
Elektriciteitssubsidies moeten volgens het IMF geleidelijk worden afgeschaft om middelen vrij te maken voor sociale bescherming en investeringen. De koppeling tussen elektriciteitstarieven en productiekosten, die in 2024 werd ingevoerd, moet volledig worden hersteld.
Ook ziet het IMF ruimte om accijnzen te verhogen en de belastinginning te verbeteren, onder meer door invoering van een semi-autonome belastingdienst en strengere controle op goudsmokkel.
Anticorruptiemaatregelen en transparantie cruciaal
Met het oog op de komende olie-inkomsten moet Suriname snel werk maken van transparantie en anticorruptiebeleid. De nieuwe aanbestedingswet moet direct worden toegepast, inclusief publicatie van alle contracten en informatie over de uiteindelijke begunstigden. Ook roept het IMF op tot snelle goedkeuring van de aangepaste anti-corruptiewet.
Rol van staatsbedrijven en centrale bank
De missie wijst op het gebrek aan financiële transparantie bij staatsbedrijven en dringt aan op data-rapportage, herstructurering of sluiting van verlieslatende ondernemingen. De Centrale Bank wordt aangespoord om terug te keren naar strikte doelen voor de geldhoeveelheid, marktbepaling van rentevoeten toe te staan en valutainterventies te beperken tot uitzonderlijke omstandigheden.
Verbetering investeringsklimaat
Tot slot benadrukt het IMF dat efficiëntie van overheid en regelgeving een grote belemmering vormt voor het bedrijfsleven. Structurele hervormingen op het gebied van onderwijs, infrastructuur en regelgeving leveren volgens internationale ervaring meer groei op dan speciale economische zones.
De IMF-missie bedankt de Surinaamse autoriteiten voor de constructieve gesprekken en gastvrijheid.
