President Biden heeft in zijn afscheidsspeech op de Amerikaanse tv gewaarschuwd voor "een gevaarlijke machtsconcentratie" bij een paar buitensporig rijke mensen. Zonder hun namen te noemen was het duidelijk dat hij daarbij met name doelde op miljardairs Elon Musk en Mark Zuckerberg, die recent de banden met Bidens opvolger Donald Trump hebben aangehaald. In een bijna 20 minuten durende toespraak vanuit het Witte Huis zei de Democraat, die maandag het stokje overdraagt aan Trump: "Er vormt zich een oligarchie in Amerika van extreme rijkdom die onze hele democratie bedreigt, onze basisrechten en vrijheid en een eerlijke kans voor iedereen om vooruit te komen."

Hij trok een vergelijking naar de monopolisten die aan het einde van de 19e eeuw ongekende rijkdom en invloed vergaarden, zoals financier J.P. Morgan, staaltycoon Andrew Carnegie en oliemagnaat John D. Rockefeller.

In een verwijzing naar de afscheidsrede van zijn verre voorganger Dwight Eisenhower, die in 1961 waarschuwde voor de gevaren van het "militair-industriële complex", typeerde Biden de sociale media als een "tech-industriële complex". Vooral met de opkomst van AI was het volgens de vertrekkend president Biden belangrijk dat burgers zelf de dienst blijven uitmaken.

Grondwet aanpassen

De 82-jarige president wenste Trump alvast succes in het Witte Huis. Maar hij zei ook dat hij vindt dat de Amerikaanse grondwet moet worden aangepast om te voorkomen dat presidenten of ex-presidenten immuniteit kunnen krijgen voor hun handelen. Daarmee doelde hij op een uitspraak van het Hooggerechtshof afgelopen zomer over de pogingen van Trump vier jaar geleden om zijn verlies bij de toenmalige presidentsverkiezingen geschrapt te krijgen. Het hof oordeelde toen dat de president gedeeltelijk immuniteit geniet.

Biden toonde zich trots op zijn prestaties de voorbije vier jaar, waarin hij volgens eigen zeggen de VS succesvol uit de corona-epidemie leidde en vele miljarden in verbetering van de infrastructuur stopte. Volgens een recente opiniepeiling van CNN zijn de meeste Amerikanen minder positief over zijn presidentschap. 61 procent beschouwt dat als een mislukking, tegenover 38 procent van de bevolking die spreekt van een succes. (NOS)