Ondanks felle kritiek van zowel lokale als internationale organisaties, heeft de Guyanese president Irfaan Ali op dinsdag 28 mei 2025 zijn handtekening gezet onder de omstreden Oil Pollution Prevention, Preparedness, Response and Responsibility Bill. De wet werd op 16 mei aangenomen in het parlement via een nipte meerderheid van de regeringspartij en is nu officieel wet, zo meldt de Staatscourant.

De wet is al weken onderwerp van debat vanwege verregaande implicaties voor de aansprakelijkheid bij olierampen, vooral in relatie tot ExxonMobil Guyana Ltd. en haar moederbedrijf ExxonMobil Corporation. Ondanks een open brief van 37 regionale organisaties en personen – waaronder milieuactivisten uit Jamaica, Trinidad en Martinique, en vertegenwoordigers van Guyanese burgerorganisaties zoals TIGI, Red Thread en GOIP – koos president Ali ervoor om de wet toch te ondertekenen.

Kritiekpunten: beperkte aansprakelijkheid en korte verjaringstermijn

Twee van de meest aangehaalde kritiekpunten zijn:

-Het ontbreken van een verplichte, ongelimiteerde garantie van de moedermaatschappijen van oliebedrijven voor de kosten bij een olieramp;

-De bepaling dat getroffenen slechts één jaar hebben om een schadeclaim in te dienen na een olielek.

Milieudeskundigen en juristen waarschuwen dat een grootschalige olieramp enorme schade kan veroorzaken aan Guyana en de bredere Caribische regio. Uit milieu-effectrapportages van ExxonMobil zelf blijkt dat een olielek in Guyana olie kan verspreiden tot aan Jamaica en meer dan een dozijn andere Caribische landen.

Beschuldigingen van belangenverstrengeling

Volgens critici is de wet een poging van de regering om zich te schikken naar de belangen van ExxonMobil, in plaats van het nationaal en regionaal belang te dienen. Bekende Guyanese juristen zoals Christopher Ram en Melinda Janki, evenals voormalig EPA-directeur Dr. Vincent Adams, noemden de wetgeving een directe ondermijning van eerdere gerechtelijke uitspraken die juist pleitten voor volledige aansprakelijkheid van oliebedrijven bij milieurampen.

De Commonwealth Lawyers Association (CLA) sloot zich aan bij de kritiek en stelde in een verklaring dat de wet:

-Ongrondwettelijk is,

-In strijd is met internationale verdragen zoals het UNCLOS en de Escazú-overeenkomst, en

-Gebrek had aan publieke consultatie, wat een schending is van het recht op participatie bij milieubesluitvorming.

Politieke tijdsdruk en verkiezingen in aantocht

De ondertekening van de wet komt enkele dagen vóór de verwachte ontbinding van het parlement in aanloop naar de verkiezingen op 1 september 2025. CLA en andere waarnemers wezen erop dat de president de gelegenheid had om de wet over te laten aan een volgende parlementaire cyclus, waar meer publieke betrokkenheid mogelijk zou zijn geweest.

Regionale roep om samenwerking

De CLA riep de regering op om de wetgeving niet eenzijdig door te drukken, maar in nauwe samenwerking met CARICOM en andere Caribische staten tot een gezamenlijke aanpak te komen. Dit sluit aan bij de verplichtingen uit het Verdrag van Chaguaramas, waarin de lidstaten zich committeren aan gezamenlijke milieubescherming.