In de Kersttijd, maar ook daarbuiten, willen we graag genieten van de Fransman birambi, ook wel stervrucht of caramboloa genoemd, met de Latijnse naam Averrhoa carambola (lid van de klaverzuringfamilie of Oxalidaceae). Deze zoetzure vrucht heeft als u het in plakjes snijdt een mooie stervorm.
Historie

Deze birambisoort wordt al meer dan duizend jaar in India en andere delen van Azië gegeten, en vele delen van de plant worden gebruikt voor medicinale doeleinden. De naam carambola is door de Spaanse en Portugese taal omgevormd van het Marathi woord karambal of karambala, dat weer stamt uit het Sanskriet, karmaphala; phalam is vrucht. (Marathi is een taal die wordt gesproken in de Indiase deelstaat Maharashtra in West-Centraal-India).
Aan de vrucht worden geneeskrachtige eigenschappen toegeschreven. Het sap wordt wel gebruikt om te hoge bloedsuiker en vetgehalten in het bloed te verlagen. Het sap van de vrucht bevat zogenaamde anti-oxidanten, stoffen die schadelijke effecten van bepaalde vormen van zuurstof in het lichaam, die veroudering en ziekte veroorzaken, kunnen tegengaan. Ook buiten het lichaam werkt dit, het sap van de vrucht wordt ook gebruikt om roest (ijzeroxide) te verwijderen. Maar bovenal wordt deze vrucht gegeten als voeding. Veel mensen eten deze vrucht rauw, maar er zijn ook mogelijkheden te vrucht te verwerken in vruchtencompote, zuurgoed, jam, of taart.
Risico’s

De vrucht bevat naast de geneeskrachtige stoffen echter ook veel oxaalzuur, een zuur dat moeilijk oplost en in de nieren kan neerslaan in de vorm van korreltjes of kristallen. Dit kan ervoor zorgen dat de nieren niet meer goed kunnen werken, in medische termen acuut nierfalen genoemd. Het is dus beter deze vruchten met mate te nuttigen.
Ook mensen die medicijnen gebruiken, met name hartmedicijnen en middelen tegen epilepsie moeten met hun arts overleggen voordat zij deze vrucht eten, omdat net als bij de grapefruit, de vrucht stoffen bevat die de afbraak van medicijnen in het lichaam kunnen versnellen of vertragen, waardoor het geneesmiddel niet goed werkt of er bijwerkingen optreden.
Voor mensen met minder goed werkende nieren of mensen die gedialyseerd worden is er nog een ander, groter gevaar aan het nuttigen van deze vrucht. De vrucht bevat een stof, caramboxine genoemd, die mensen met gezonde nieren gewoon uitscheiden. Maar mensen van wie de nieren minder goed functioneren kunnen erg ziek worden of zelfs overlijden als zij deze vrucht eten. Zij kunnen de hik krijgen, geestelijke verwardheid, en epileptische aanvallen die moeilijk te behandelen zijn.  Dialyse of nierspoeling kan helpen om de giftige stof weer uit het lichaam te krijgen. Mensen met een verminderde werking van de nieren, hetgeen vaak voorkomt bij suikerziekte en hoge bloeddruk, kunnen deze vrucht dus beter niet eten.
Dit geldt ook voor de andere vrucht uit deze familie, de gewone (lange) birambi of blimbing (met de latijnse naam Averrhoa bilimbi, waar waarschijnlijk het woord birambi van afgeleid is). Ook van de lange birambi is beschreven dat mensen met nierproblemen die de vrucht eten ernstig ziek kunnen worden. De ronde birambi, gooseberry of (latijnse naam Phyllanthus acidus) bevat ook oxaalzuur, maar of deze vrucht ook caramboxine bevat is niet bekend.
Aanbeveling

Moet u nu geen birambi meer eten? Zeker niet, voor alle voeding geldt in de regel, “geniet met mate’, en dat geldt ook voor de Fransman birambi en andere birambisoorten. Het is wel beter om niet te veel birambi tegelijk te eten en als u nierpatiënt bent doet u er goed aan ander fruit te eten dan birambi.
Noot: Dit artikel is geschreven ter informatie voor een algemeen publiek. Het bevat geen medisch of persoonlijk advies. Overlegt u alstublieft altijd met uw arts voordat u uw dieet of medicatie wijzigt.

Medische redactie SUN