INGEZONDEN - De vraag of de nieuwste coalitie een nieuw tijdperk inluidt voor Suriname, of dat dit slechts een herhaling van oude patronen is, blijft complex. Sommigen in de samenleving zien de politiek als een “poppenkast”, een “machtsgreep”, of zelfs een “verschrikkelijk besluit” – zoals de erevoorzitter van de NPS het verwoordde. De historische verankering van de VHP en NPS is diepgeworteld en ligt verder van ons collectieve bewustzijn verwijderd dan we denken.

De Dominantie van VHP en NPS (1949–1977)

Tussen 1949 en 1977 waren de VHP en NPS steevast de grootste partijen. De machtswisseling in 1958, toen een NPS-PSV-VHP-coalitie aan de macht kwam, markeerde sociologisch gezien het einde van de blanke dominantie in de Surinaamse politiek. De leiders van deze “verbroederingscoalitie” – Jopie Pengel (NPS) en Jagernath Lachmon (VHP) – groeiden uit tot de meest invloedrijke politici van de jaren ’50 tot ’70. Echter, er bleven altijd spanningen tussen Pengel en Lachmon. Hun relatie ging moeizaam vanwege: etnische tegenstellingen; wantrouwen en verschillende visies op Surinames toekomst.

Ondanks deze spanningen bleef samenwerking noodzakelijk. Zelfs in 1969, toen de VHP als grote winnaar uit de verkiezingen kwam en Lachmon tot formateur werd benoemd, bood hij Pengel het premierschap aan. Hij besefte dat een regering zonder NPS-VHP-samenwerking een tijdbom zou zijn.

De NDP als Gamechanger?

Met de oprichting van de NDP (1987) werd het patroon van etnische machtsconcentratie doorbroken. De partij promootte een multi-etnisch Suriname en probeerde actief aan natievorming te werken.

Een Nieuwe Cyclus?

De recente politieke ontwikkelingen, zoals de overwegingen van Dr. Gregory Rusland om structurele hervormingen voor te stellen, kunnen gezien worden als een poging om oude cycli te doorbreken. Of dit lukt, hangt af van:

-De bereidheid tot echte bestuurlijke vernieuwing (minder etnische politiek, meer

beleidsgericht bestuur).

-Het vermijden van persoonlijkheidscultussen (zoals bij Bouterse gebeurde).

-Economisch herstel en corruptiebestrijding om publiek vertrouwen te herwinnen.

Ten slotte

Surinames politieke geschiedenis wordt gekenmerkt door etnische verdeeldheid, pragmatische samenwerkingen en persoonlijkheidsgebonden leiderschap. Of de nieuwste coalitie een echte breuk met het verleden betekent, of slechts een nieuwe fase in een oude cyclus, moet nog blijken. Eén ding is zeker: zonder structurele veranderingen blijft de politiek gevangen in het spanningsveld tussen eenheid en verdeeldheid.

Noersalim S.