INGEZONDEN - Een samenleving of gemeenschap wordt gekenmerkt door patronen van sociale en culturele relaties, een groep mensen die samen een half gesloten systeem vormen en samen een kenmerkende cultuur en instellingen delen (bron Wikipedia). In simpele bewoordingen wanneer ik het hier heb over de Surinaamse samenleving, doel ik hiermee niet op een individu of partij die stuurt of bepaalt, maar alle etnische en multiculturele groepen mensen die met elkaar samen leven, wonen en werken. Een natie, een maatschappij, een volk, een samenleving in al haar diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid! Een land waarin recht wordt gedaan aan de uniekheid van de Surinaamse samenleving in al haar verscheidenheid van mens en natuur.

Helaas vaak loze termen, ook van 8000 km ver. Wanneer er geen gemeenschappelijke waarden zoals betrouwbaarheid, betrokkenheid, vrijheid en (vaderlands) liefde er zal zijn, zullen mensen en het volk een speelbal zijn in de politieke arena in plaats van zelf het spel te leiden. Onder de mooie Surinaamse gastvrijheid, pracht en rijkdom en biggi taki schuilen elementen die generaties van overheersing, beschadiging, verdeeldheid en minderwaardigheidsissues de verbinding met elkaar belemmeren. Er schuilt echter ook strijdvaardigheid om aan een welvarend en leefbaar Suriname te willen bouwen en te leven. Strijden voor je etnische achterban, de “wrong cause”, is niet Surinaams en weggaan naar ons ‘huis’ is ook geen optie. Suriname is ons aller huis. En deze huis moeten wij samen bouwen. Als nazaten van de ‘knechten’ van de overheersers kijken wij bewust en onbewust neer op onze medeknechten, terwijl zij ook medestrijders zijn. Het etnisch stemmen is eenieders democratisch recht, maar draagt dit bij aan de eenheid, gelijkheid en broederschap in het land? Door etnisch verdeeldheid, onvoldoende scholing/ ongeletterdheid en machtsvertoon, kan de keizer in vol ornaat naakt lopen en toch uitgelachen worden, eenoog koning worden in het land der blinden, een soldaat een vrijheidsstrijder worden of dichter bij huis, als je familie of vrienden hebt dan deuren sneller voor je opengaan voor een baan als spookambtenaar met een of meerdere goedbetaalde functies.

De etnische verdeeldheid is al zover in Suriname dat aasgieren in en om het land cirkelen om Suriname economisch, maatschappelijk, sociaal en politiek laatste hoop kapot te maken. Voorbeelden? Op jaarbasis worden tonnen aan Surinaams goud buitgemaakt en vervoerd naar het buitenland. Chinese boten voeren grote delen van het regenwoud weg en plunderen ons zuurstofvoorraad aan bos, flora en fauna. De vervuiling, mede door gebruik van chemicaliën, bedreigt ons voedselveiligheid en eigen gezondheid. De situatie is zelfs zover gekomen om criminaliteit en onveiligheid aan te pakken begonnen moet worden bij het OM en eigen politieapparaat! Agenda’s van buitenlandse mogendheden om hun geo-politieke agenda en eigen economisch welvaart en winsten te verhogen, maakt Suriname als groot land met een klein en onontwikkelde bevolking een aantrekkelijk prooi ( zie ook de Chinalco-overeenkomst). Een samenleving, etnisch verdeeld, bestaande uit 40% die niet de lagere school heeft afgemaakt en met bananen en kralen van haar schatten en waardevolle welvaart worden weggelokt is extern al een smakelijke prooi, laat staan als de kudde onderling verdeeld is. Er zijn geen medicijnen, baby’s gaan dood, artsen, verpleegkundigen, leerkrachten, jong kader trekken weg vanwege onenigheid, spanningen, geen herwaardering, ongelijke beloning van gewone werknemers in SRD en “ander soort” werknemers in USD/ Euro’s, infrastructuur is slecht, wegen worden niet geasfalteerd en ik kan nog wel even doorgaan! Stop met de uitverkoop van het land, stop met het uitverkopen van jezelf, jezelf als etnische groep klein maken en afbreken van het unieke karakter die Suriname wel heeft! De som van alles is meer dan de deler. Blijf niet op dezelfde rotonde rondjes rijden, maar durf een afslag te nemen. Heb het lef om het anders te doen!

Suriname staat aan de vooravond van een toekomst met onbegrensde mogelijkheden. Gaan we de aankomende 50 jaar door blijven modderen en afgeven op de koloniale overheersing op slechte regeringsperioden of kiezen wij voor leiders die ontwikkeling van ons belangrijkste kapitaal, alle Surinamers ongeacht ras of afkomst, in de samenleving versterken en met goed leiderschap verbinding maken en een leefbaar en welvarend Suriname krijgen.  

Waarom neerkijken op groepen mensen die kiezen om in harmonie met land en natuur te leven, medestrijders die dezelfde lucht inademen, op dezelfde grond, werken en de vruchten van de opbrengsten van mama Sranan met elkaar kunnen delen? Waarom jezelf verheffen ten koste van minder intellectueel ontwikkelde mensen? Ontwikkel de etnische verdeeldheid en vier de verschillen als trotse natie, kijk niet weg, zie elkaar en help elkaar door elkaars hand vast te houden. Wij zijn een volk. Un Sranan!

Een oud-directeur van Staatsolie zei het heel treffend toen hij geïnterviewd werd door een journalist: "Ik (de journalist) heb vele bedrijven bezocht en wat steeds opviel was dat als de directeur een Creool was, bijna 90% van de medewerkers op de vloer ook Creolen waren. Ga ik naar een bedrijf waar de directeur een Hindoestaan is, zijn bijna alle medewerkers ook Hindoestanen. Kom ik bij Staatsolie dan zie ik op alle afdelingen alle soorten mensen die Suriname heeft, met elkaar samenwerken, samen discussiëren, lachen en vrolijk doen. Hoe heeft u dit voor elkaar gekregen? Hij antwoordde na even stil te zijn geweest. "Ik heb nooit naar de etnische achtergrond van mijn medewerkers gekeken. Er werd voor vacatures geadverteerd en de beste kandidaat werd aangenomen. Familieleden of vrienden hoefden niet bij mij apart via de achterdeur komen pleiten".

Goed leiderschap neemt verantwoordelijkheid, vanuit democratische beginselen, maar legt ook verantwoordelijkheid af over door het volk gegeven gezag. Bij uitoefening van verkeerd gezag, besturing en autoriteit heeft het volk ten allen tijde het recht om deze machthebbers uit hun positie te zetten. Een goede leider verzekerd de basisrechten van eenieder in de gemeenschap en leidt deze zorgvuldig als herder. Leiders die het lef hebben om over hun eigen ego af te stappen en de moed hebben voor de gehele samenleving de juiste beslissingen te nemen. Niet alleen omdat de poppetjes wisselen, maar ook het lef hebben om het systeem te veranderen! Het recht op goed en gezond voedsel, zorg, veiligheid, onderwijs en 2een dak boven je hoofd voor eenieder. Goed leiderschap stelt zich niet boven het volk, maar dient het volk en zorgt voor ontwikkeling en welvaart voor de gehele samenleving.

Een sterke samenleving wordt gevormd door goed leiderschap. Door de leider zelf, maar ook in het stimuleren van goed leiderschap in de samenleving.

Anand Jharap

Verbinder en lid Wetenschappelijk Instituut VLS