De Atlantische Oceaan is in de greep van een ongekende hittegolf. De situatie is zo extreem dat er gelijktijdig meerdere oorzaken moeten spelen, zeggen experts tegen NU.nl. Wat de gevolgen zijn voor Nederland is nog onduidelijk. Maar er is wel een verband met onze droogte. El Niño is terug in de Grote Oceaan. Deze grote bel met extra warm tropisch oceaanwater zal de komende maanden van grote invloed zijn op het weer in Amerika, Australië en grote delen van Azië. Ondertussen zijn de watertemperaturen dichter bij huis nog veel opvallender: nooit eerder was het water in de Noord-Atlantische Oceaan zo warm als nu. Oude records zijn zelfs verpulverd, zegt oceanograaf Sybren Drijfhout van het KNMI en de Universiteit Utrecht tegen NU.nl. "Normaal worden records met hooguit een tiende graad gebroken. Maar de volledige Noord-Atlantische Oceaan is nu gemiddeld een halve graad warmer dan het voorheen warmste jaar."

Er zijn wel lokale verschillen in de temperatuurafwijking. Vooral het zuidelijke en centrale deel van de Noord-Atlantische Oceaan zijn momenteel opvallend warm. Dat heeft twee verschillende oorzaken. Het zuidelijke deel warmt vaak op met El Niño, zegt oceanograaf Anna von der Heydt van het Instituut voor Marien en Atmosferisch onderzoek (IMAU) van de Universiteit Utrecht. Als El Niño sterk doorzet, kan de versterkte opwarming hier nog maanden doorgaan. De hoge watertemperaturen ten westen van Europa zijn volgens de oceanografen weer een ander verhaal. Die ontstonden in zeer korte tijd, zegt Drijfhout. Dat valt samen met een krachtig hogedrukgebied dat al sinds begin mei het weer bepaalt in Nederland. "Het wateroppervlak is snel opgewarmd doordat de zon ononderbroken heeft geschenen. Bovendien is de luchtstroming boven Zuid-Europa oostwaarts, waardoor warme lucht van het continent de oceaan op stroomt en rond het hogedrukgebied naar het noorden afbuigt."

 Drijfhout maakt zich zorgen dat dit patroon in de toekomst vaker gaat voorkomen, door het mogelijk afzwakken van westenwinden op grote hoogte in de zomermaanden. Daardoor kan zich vaker een groot hogedrukgebied vormen rond de Britse eilanden - met droogte bij ons, en extra hitte in de oceaan. Het water langs de oostkust van de Verenigde Staten en Canada is juist kouder dan normaal. "Dat relatief koude water wordt ook wel de 'cold blob' genoemd", zegt Von der Heydt. (NU)