Op 8 september 2021 zei president Chan Santhoki tijdens een ontmoeting met premier Mark Rutte in Den Haag dat , als het aan hun lag de relatie tussen Suriname en Nederland helemaal hersteld was. Mark Rutte brengt in dat kader  op 12 september 2022 een bezoek aan Suriname. Eerder werd de relatie tussen Nederland en Suriname in 1987 en in  het jaar 2000 hersteld. In  juli 2018 waren heel veel Surinamers  erg  boos  op de Nederlandse minister Stef Blok  van Buitenlandse Zaken. Die had op een bijeenkomst met Nederlanders die werkzaam waren bij internationale organisaties, gezegd dat Suriname een failed state is. Volgens Blok lag dat aan de etnische opdeling van Suriname. Waar hij die wetenschap vandaan had en wie de verantwoordelijke zijn, verklaarde hij niet.

De staat Suriname

In 1974 naam Den Haag de beslissing dat de kolonie Suriname onafhankelijk moest worden. Vanaf de Tweede Wereldoorlog tot de jaren 70 waren heel wat Europese landen in  bloedige oorlogen verwikkeld met de bevolking van hun koloniën. De bevolkingen in de koloniën wilden af van de bezetters van hun land . Om de opstanden te onderdrukken, deinsden de kolonisators voor geen enkel middel terug. De oorlog tussen de Vietnamezen met de Fransen en daarna de Amerikanen was een van de meest gruwelijkste oorlog. Het vernietigen van voedsel, het vergiftigen van drinkwater, het plaatsen van tienduizenden landmijnen, het gebruik van na palmbommen. Niets hebben de Amerikanen onbeproefd gelaten. Nederland probeerde na 1945 Indonesië weer te koloniseren nadat die zich had bevrijd van Japan. Ondanks veel militairen en burgers slachtoffers werden, waren de Indonesiërs toch in staat de Nederlanders te verjagen uit hun land.

De onafhankelijkheid

Den Haag deelt haar voornemens met de zittende regering in Paramaribo onder leiding van H. Aron in 1974. Die ging met de mededeling aan de haal en deed voor komen als het een politieke overwinning was. Het volk werd niet gevraagd wat het van de voornemens van Den Haag vond. Volgens Arron zou de onafhankelijkheid in 1975 plaatsvinden ongeacht wat er zou gebeuren. Want hij had zijn “woord” aan Den Haag gegeven. Het gevolg was dat  parlementariërs de regeercoalitie uit protest verlieten, de regering de ondersteuning van de meerderheid in het parlement verloor en Paramaribo op de rand van een burgeroorlog kwam. Overheidsgebouwen werden in brand gestoken, burgers met stenen bekogeld, terwijl de politie toe keek. De helft van de bevolking  vluchtte  het land uit. Ondanks de explosieve situatie in Paramaribo en duizenden  vluchtelingen in geïmproviseerde opvangcentra  in Nederland, heeft Den Haag niet ingegrepen. De onafhankelijkheid werd niet uitgesteld zoals de oppositie dat vroeg. Een burgeroorlog werd voorkomen  doordat de parlementariër G. Hindori de regering aan een meerderheid hielp in het parlement en de oppositie overstag ging. Uiteindelijk kregen Den Haag en de regering Aron hun zin en werd Suriname alsnog op 25 november 1975 onafhankelijk verklaard door Den Haag. Suriname kreeg nog een ontwikkelingsfonds van 3.2 miljard NF mee.

De relatie Den Haag-Paramaribo

In 1980 pleegden in Nederland op geleide militairen, die zich intussen hadden aan gemeld in het Surinaamse leger, met ondersteuning  van de Nederlandse militaire attache een staatsgreep en zetten daarmee de wettige gekozen regering af.  Den Haag heeft toen niets gedaan om de staatsgreep te voorkomen of ongedaan te maken. Wat ze wel deed is zich vergrijpen aan de gelden in het ontwikkelingsfonds. Het fonds met een bedrag van 3,2 miljard NF, werd bij verdrag in 1975 door Den Haag aan het Surinaamse volk geschonken. Uit het fonds van het Surinaamse volk pakte Den Haag 500 miljoen en gaf dat als ondersteuning  aan de ongrondwettelijke en ondemocratische regering van de in Nederland opgeleide militairen. Het resultaat van deze daad van Den Haag was toch nog een bloedbad in december 1982 dat in 1975 voorkomen was. Op 16 januari 1984 sloten de militairen een overeenkomst met de vakbeweging de ASFA en andere maatschappelijke organisaties. De overeenkomst hield in dat volgens een faseplan Suriname terug zou gaan naar een door het volk  wettig gekozen regering. De militairen werden daartoe gedwongen door een staking van de  arbeiders van Suralco te Paranam in november en december 1983. De arbeiders gingen in staking  uit protest tegen het beleid van de militairen.  Het bedrijf werd  plat gelegd en Paramaribo werd in het donker gezet door de stroomtoevoer  naar Paramaribo van uit de Afobakka krachtcentrale af te sluiten.  Op dat moment waren de inkomsten uit de bauxietsector de belangrijkste inkomsten die de militaire regering overeind hield.  In het kader van het Fase Plan mocht het radistation  Apintie weer uitzenden en kregen de kranten weer ruimte om hun werk te doen. Ook werd er een assemblee benoemd met vertegenwoordigers uit alle organisaties, die een nieuwe grondwet moest voor bereiden.  Terwijl het faseplan in uitvoering  was, werd er vanuit Nederland en met geld van Nederland een binnenlandse oorlog  in Suriname georganiseerd. Tijdens die oorlog werden mensen ontheemd,  scholen, poli’s, bedrijven en de infrastructuur  in het binnenland werden vernietigd. Daarbij werd  dus ook een groot deel van de economie kapot geschoten. Ook  werd er gedreigd met het opblazen van de Afobakkadam. Het scheelde een haartje of het grootste bedrijf, Suralco, in Suriname waarop de economie  toen dreef, de deuren had gesloten. In mei 1987 werden de verkiezingen toch gehouden en ging het volk massaal naar de stembus. Helaas konden delen van het binnenland die ontoegankelijk en  onveilig waren niet meedoen.

Niet lang daarna werd de relatie met Den Haag voor de eerste keer hersteld om in 1990 weer verbroken te worden vanwege een tweede militaire staatsgreep. Uit het bovenstaande is het duidelijk hoe Den Haag  met haar handelingen de failed state Suriname heeft gecreëerd en dat het niets te maken heeft  gehad met etnische verdeling. Wat daarbij nog moet vermeld worden, is dat vanwege de georganiseerde onrust en onveiligheid in 1975  door Den Haag, heel veel kader was vertrokken naar Nederland en dat Den Haag  ook daarna steeds ronselaars stuurde naar Paramaribo om vooral onderwijzers en verplegers  te ronselen.

De relatie

 Een goede relatie is een waarin betrokkenen eerlijk en met respect met elkaar kunnen omgaan. Uit de “relatie” tussen Den Haag en Paramaribo blijkt, dat Den Haag Suriname steeds schade toebrengt. Hoe kan er sprake zijn van herstel van een relatie zonder dat er eerst gesproken wordt over de negatieve  gedragingen van de ene partij en de gevolgen daarvan voor de andere partij.  Den Haag is met haar handelingen in 1975, 1980 en de periode 1985 tot en met 1992  mede verantwoordelijk voor de failed state Suriname.                                   

Wil er sprake zijn van het herstellen van de relatie tussen Den Haag en Paramaribo, dan moet Den Haag eerst haar handelingen die tot de failed state hebben geleid erkennen en herstellen. Dat kan ze door:

-        Dat de 500 NF die Den Haag illegaal had onttrokken uit de ontwikkelingsfonds van Suriname terug te storten met rente

-        De kaders die zij heeft onttrokken aan de ontwikkeling van Suriname ter beschikking stellen van Suriname

-        De financiële schade die veroorzaakt is door haar handelingen tussen 1980 en 1992 te vergoeden.

Alleen dan kan er een relatie beginnen.

Kenneth Sukul