‘We hopen niet dat er na een poos niet meer over Brokopondo gesproken zal worden.’ Met deze vrees worden de door wateroverlast getroffen bewoners van het district Brokopondo overmand. De enige officiële informatie waarover ze vanaf het moment van de watersnood, die zeker drie weken gaande is, beschikken, is dat er nog drie maanden, namelijk tot augustus neerslag zal vallen. ‘De bewoners smeken om eerlijkheid en transparantie, openheid en helderheid van zaken zonder het gevoel te hebben dat ze aan hun lot zijn overgelaten. Maar men probeert het accent te verleggen.’ Aan het woord is de volksvertegenwoordiger uit het district Brokopondo, Ronny Asabina, van de BEP. Hij kan zich heel goed plaatsen in de schoenen van de getroffenen dat vanwege het bepaald niet rooskleurige beeld dat geschetst is over de komende periode, de frustraties en onzekerheid steeds toenemen.

Nalatigheid en menselijk falen

Asabina die de gevoelens van de getroffenen vertolkt, benadrukt dat ze de wateroverlast toeschrijven aan menselijk falen en nalatigheid. Maar integendeel wordt vanuit de zijde van de Staat en het Surinaams bedrijf (Staatsolie) dat na het vertrek van Suralco het beheer van de Afobakadam heeft overgenomen, het accent verlegt. ‘De vinger wordt gelegd op de zere plek,’ is de BEP-parlementariër van oordeel. Volgens de volksvertegenwoordiger moet niet vergeten worden dat de Afobakadam na de overname, als core business heeft het opwekken en verkopen van elektriciteit. Hier is de commercie van belang. ‘Het maken van meer winst.’ De Energie Bedrijven Suriname, de EBS, als belanghebbende, zou er hier ook baat bij hebben wanneer de winstgevende factor onder de loep wordt genomen. Asabina maakt hierbij de vergelijking dat dit in schril contrast staat toen de dam nog door Suralco werd beheerd. Het opwekken van elektriciteit via waterkracht was toen geen core business. Dit was slechts een hulpmiddel voor het verkrijgen van energie besteed voor de aluinaarde productie. Het resterend deel van de energie werd aan de Staat verkocht. Asabina verduidelijkt dat thans de focus wordt gelegd op maximalisatie van winst, echter niet in voldoende mate ingeschat.  

Geen healthy food voor getroffen gezinnen

De BEP-parlementariër vreest ervoor dat er een voedseltekort kan ontstaan onder de getroffen gezinnen. Voorlopig kunnen ze hun maag gedeeltelijk vullen middels de voedselpakketten die ze hebben gekregen. Drie stukken bokking, 5 kilo rijst, een Amerikaanse bout en blikjeswaren waaronder doperwten en zuurkool behoren onder andere tot de voedselpakketten. Asabina voegt er aan toe dat het achterland grote gezinnen telt. Middels passen en meten wordt de voeding voorbereid en genuttigd. Maar het nuttigen van een ‘healthy food’, voldoende groente en fruit, hiervan is er binnen de 3 weken tijd geen sprake. De parlementariër benadrukt dat anno 2022 het eten van gezonde voeding, voldoende groente en fruit wordt gepropageerd. Maar blijkt dat in het voorzien van burgers die door overmachtssituaties niet zelf kunnen zorgen voor hun eigen voedsel, totaal voorbij wordt gegaan aan de gezonde voeding. Er doen zich ook situaties voor in het district dat hoewel de woonhuizen van de dorpelingen niet zijn ondergelopen, zij ook niet over voedsel beschikken. Hun kostgronden liggen namelijk blank. De getroffenen hebben verder nog niets vernomen over een eventuele schadevergoeding. De overheid praat nog steeds niet in termen van een eventuele schadevergoeding. De getroffenen krijgen een formulier van het ministerie van Regionale Ontwikkeling en Sport (ROS), om aan te geven wat ze kwijt zijn aan landbouwgewassen door de wateroverlast. Op welke wijze en in welke mate ze gecompenseerd zullen worden, hierover wordt in het duister getast.

Communicatie heel stroef

De politicus is van oordeel dat de communicatie tussen het opererend bedrijf dat belast is met onderhoud van de Afobaka krachtcentrale en de dorpsgemeenschappen heel stroef verloopt. ‘Dan heeft het niets te maken met wateroverlast,’ verduidelijkt Asabina. Er moet niet uit het oog verloren worden dat de leefgemeenschappen in het achterland een relatie hebben met de rivier. Tegen deze achtergrond zou er altijd sprake zijn van een dreigend risico. De BEP-parlementariër vergelijkt de wijze van communicatie met een goudwinningsbedrijf in hetzelfde district. Al de 7 dorpen waar ze hun activiteiten ontplooien en vallen onder hun concessie index zone, hebben hun aanspreekpunten. Er is op regelmatige basis sprake van sociaal contact en financiële bijdrage. Het betreft ‘gespecialiseerde mensen die in nauw contact staan met de leefgemeenschappen.’ Met als eindresultaat een gezonde relatie tussen het bedrijf en de leefgemeenschappen. ‘Beide hebben elkaar nodig.’ Asabina betreurt het dan ook ten zeerste dat in kwestie van de watersnood de bewoners in feite aan hun lot zijn overgelaten. ‘We houden ervan om achter de feiten aan te hollen.’ Of er een crisisplan aanwezig is om al in een vroeg stadium maatregelen te treffen, hier plaatst hij vraagtekens achter. Integendeel blijkt dat wanneer de calamiteiten zich reeds hebben voorgedaan, zorgdragend voor enorme schade onder de leefgemeenschappen, er ‘hurry hurry aan symptoombestrijding wordt gedaan.’ Ook zou er geen rampenbeheersingsfonds zijn.  

Asha Bhagwat